WikiSort.ru - Крепости, зАмки и монастыри

Илорская церковь святого Георгия (груз. ილორის წმინდა გიორგის ეკლესია) — христианский храм в селе Илор в Абхазии, образец грузинской архитектуры XI века. Комплекс Илорской церкви составляют само здание церкви и подсобные строения. Территория обнесена булыжной оградой, над воротами имеется колокольня.

История

Илорская церковь является одним из наиболее значимых образцов западногрузинской архитектуры. За долгие века её здание неоднократно подвергалось реставрациям и реконструкциям. В частности, в XVII веке церковь была восстановлена мегрельским князем Леваном II Дадиани^[2], а в XIX веке вновь отреставрирована владетелями мегрельского княжества в Одиши. Илорская церковь описана у множества западных и грузинских исследователей и миссионеров — так, согласно историку XVIII века Вахушти Багратиони, «Есть Илорская церковь Св. Гиоргия… Есть церковь бескупольная, маленькая, богатая и украшенная …»^[2]. Илорскую церковь в своих работах упоминают Жан Шарден, Дюбуа де Монпере, Мари Броссе, А. Павлинов, Д. Бакрадзе и многие другие^[2]. В XX веке архитектура Илорской церкви была изучена абхазским искусствоведом А. Кация, который посвятил этому вопросу кандидатскую диссертацию и монографию, назвав храм образцом грузинского зодчества XI века^{[источник не указан 2883 дня]}.

Нарушение аутентичности

Грузия неоднократно поднимала вопрос о сохранении и защите исторических культурных ценностей, в том числе и Илорского храма, на неподконтрольной Грузии территории Абхазии^[3]. Проведенные в храме в последние годы реставрационные работы, привели в конце 2010 года к конфликту между грузинской и абхазской сторонами. По мнению грузинской стороны, в результате работ была утрачена аутентичность исторического памятника, уничтожено «своеобразие грузинской традиционной архитектуры из-за передела храма на русский манер». Министерство иностранных дел Грузии в своем заявлении охарактеризовало проведённые работы как вандализм, призвав международное сообщество, ЮНЕСКО и международные организации «остановить целенаправленное уничтожение грузинского культурного и исторического наследия на оккупированных территориях Грузии»^[4].

Как утверждается в грузинских источниках, в ходе реставрации здание церкви подверглось существенным изменениям:

• над изначально бескупольным однонефным строением возведён купол, характерный для русского церковного зодчества;
• перекрашен в белый цвет фасад, оштукатурена восточная стена сооружения, на которой ранее по-грузински были выполнены пять лапидарных надписей, содержавших сведения из ранней истории Илорской церкви; арки церкви выкрашены в красный цвет, добавлены не характерные для грузинского зодчества рельефные элементы;
• во внутреннем пространстве храма стёрта и забелена сохранившаяся фресковая роспись^[2].

Судя по сообщениям СМИ, абхазская сторона не отрицает того, что в ходе реставрации внешний вид храма претерпел изменения, однако как представители Абхазской православной церкви^[5], так и официальные лица отрицают нанесение храму непоправимого ущерба^[6].

22 февраля 2011 года, в рамках 25-й грузино-абхазской встречи по предотвращению инцидентов и механизмам реагирования на них, грузинская сторона поднимала вопрос о допуске к Илорскому храму, но получила отказ от абхазской стороны.

В марте 2011 года, на 15-м раунде Женевских дискуссий по безопасности и стабильности в Закавказье абхазская сторона представила фотоматериалы о состоянии Илорского храма до реставрации и после неё^[7].

Интересные факты

23 ноября 2009 года, в честь Дня Святого Георгия, Национальный банк Грузии выпустил коллекционные монеты с изображением Илорского храма, номиналом в 10 лари. Вес монет составляет 28,28 г, диаметр — 38.61 мм, тираж — 1500 экземпляров. Создателями монет стали Мамука Гонгадзе (реверс) и Темур Апхадзе (аверс)^[8].

6 декабря 2010 года Национальный банк Республики Абхазия в серии «Исторические памятники Абхазии» выпустил коллекционную монету с изображением Илорского храма (Елырский храм Св. Георгия), номиналом в 10 апсаров. Вес монеты составляет 33,94±0,31 г, диаметр — 39 мм, тираж — 1000 экземпляров. Художник Батал Джапуа^[9].

См. также

	Илорский храм на Викискладе

• Илорская икона Святого Георгия
• Музейный комплекс дворцов Дадиани

Примечания

Ссылки

• Грузия просит мировое сообщество помочь в спасении Илорской церкви
• ოკუპანტებმა ქართული ტაძარი შეურაცხყვეს // Rustavi 2 Broadcasting Company
• В Тбилиси озабочены ситуацией с грузинскими храмами в Абхазии // NEWSru.com
• Тбилиси обеспокоен уничтожением грузинских памятников в Абхазии — МИД // «Новости-Грузия»
• ოკუპანტებმა ქართული ტაძარი შეურაცხყვეს // რუსთავი 2 — ვიდეო
• საქართველო აფხაზეთში ილორის ეკლესიის მიმართ განხორციელებული ვანდალიზმის გამო საერთაშორისო ორგანიზაციებს ოფიციალურად მიმართავს // Information Agency 'PirWeli' (недоступная ссылка с 09-04-2018 [296 дней])
• ნიკოლოზ რურუა იუნესკოს და სხვა საერთაშორისო ორგანიზაციებს მიმართვას უგზავნის — ვიდეო // საქართველოს საზოგადოებრივი მაუწყებელი (недоступная ссылка с 09-04-2018 [296 дней])

Литература

• ქსე, ტ. 5, გვ. 108, თბ., 1980
• ისტორიული სამურზაყანოს წარწერები: ილორის წარწერები // ახალაძე ლ. აფხაზეთის ეპიგრაფიკა, როგორც საისტორიო წყარო: ლაპიდარული და ფრესკული წარწერები. I. — თბ., 2005. — გვ. 96—108 (ილორის ტაძრის ხუროთმოძღვრული დახასიათება, შემორჩენილი ლაპიდარული წარწერების ენობრივ-პალეოგრაფიული ანალიზი);
• ილორის ეკლესია // მიბჩუანი თ. აფხაზეთი ნაწ. I. — გვ. 215—217 (მოკლე ხუროთმოძღვრული დახასიათება);
• მაკალათია ს. სამეგრელოს ისტორია და ეთნოგრაფია. — თბ., 1941. — გვ. 348—349 (ილორის წმინდა გიორგის სახელობის ეკლესია-მხატვრულ-არქიტექტურული დახასიათება. ტექსტს ერთვის ფოტო);
• კასტელი დონ კრისტოფორო დე. ცნობები და ალბომი საქართველოს შესახებ. — თბ., 1976. — გვ. 450 (მოცემულია ილორის ტაძრის ერთი ნახატი და წარწერების თარგმანი, გვ. 173—174);
• ქართველთა უძველესი ეკლესია ილორში // სახალხო გაზეთი. — 1912 (25 ივლ.). — გვ. 3 (მოკლე ცნობები);
• ილორი //ქართული ლაპიდარული წარწერების კორპუსი. II.: დასავლეთ საქართველოს წარწერები. ნაკვ. I (IX—XIII სს.). — თბ., 1980. — გვ. 159—161 (ილორის ეკლესიის XI—XII საუკუნეების წარწერების პალეოგრაფიული ანალიზი);
• ილორის ეკლესია // საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა. აფხაზეთი .ტ. I. — თბ., 2007. — გვ. 16—17 (წმინდა გიორგის სახელობის ილორის ეკლესიის მდებარეობა, მოკლე არქიტექტურული დახასიათება. მოხსენიებულნი არიან: ოდიშის მთავარი ლევან II დადიანი (XVII ს.), ვახუშტი ბატონიშვილი, ფეოდალი გიორგი გურგენიძე, მთავარეპისკოპოსი გიორგი, მღვდელი გიორგი ქოჩოლავა, მშენებლები: გიორგი გ[კ]ალატოზი და მიქაელი. ტექსტს ერთვის ეკლესიის სამი ფოტო. მოცემულია ილორის წმინდა გიორგის სახელობის ხატის მოკლე აღწერილობა და ფოტო — გვ. 52—53. ტექსტი ქართულ, რუსულ და ინგლისურ ენებზე);
• წმიდა დიდმოწამე გიორგის მახვილი. ილორი // საქართველოს სულიერი საგანძური. წ. ი. — თბ., 2005. — გვ. 182—184 (გადმოცემები XI საუკუნის წმინდა გიორგის სახელობის შესახებ. მოკლე ხუროთმოძღვრული დახასითება. ტექსტი ართ. და ინგლ. ენებზე. დართულია ტაძრის საერთო ხატისა და კარედის ხატის ფოტოები);
• ილორი // როგავა გ. რელიგია და ეკლესია აფხაზებში. — თბ., 2007. — გვ. 157—158 // როგავა გ. აფხაზეთის ისტორიის საკითხები. — თბ., 2009. — გვ. 158 (მოკლე ცნობა ეკლესიის ხატების წარწერების შესახებ);
• ილორის ეკლესია // მიბჩუანი თ. აფხაზეთი. ნაწ. I. — თბ., 2003. — გვ. 215—216 (XI საუკუნით დათარიღებული, წმ. გიორგის სახ. ეკლესიის მოკლე აღწერილობა და ისტორია);
• მივხედოთ ილორის წმ. გიორგის ეკლესიას // «კოლხური დიადემა». — 1991 (ოქტ.). — N8-9. — გვ. 10 (XI საუკუნის ძეგლის მდგომარეობის გამო);
• ქობალია ნ. «ყურესა მცირესა დაშთომილ ვართ…» // გაზ. «კომუნისტი». — 1990 (8 აგვ.). — გვ. 4 (წმ. გიორგის სახ. ეკლესიაზე — მოკლე ცნობა).